Als je leven op het spel heeft gestaan, ben je helemaal op jezelf teruggeworpen. Dan heb je een periode in je leven helemaal niemand kunnen vertrouwen. Veel vluchtelingen zwijgen, omdat vroeger, in hun eigen land, praten gevaarlijk kon zijn. Als je eerlijk was over je mening kon je worden verraden en opgepakt.

Die ervaring speelt bij sommige mensen nog altijd door en maakt ze wantrouwend. Een vraag, een achternaam van iemand, een geluid of een opmerking kan zomaar verkeerd vallen. Soms geven mensen toe dat ze achterdochtig naar hun omgeving kijken: “Bij hen hoef je in nood niet aan te kloppen, de verraders.”