Autonomie of onmacht

Veel getraumatiseerde mensen hebben in extreme mate machteloosheid en onzekerheid ervaren. Vaak werden ze tot een object gemaakt. Zo werden gevangenen bij aankomst in het concentratiekamp Auschwitz het nummer dat in hun onderarm werd getatoeëerd. De ervaring van totaal verlies van greep op het bestaan, kan het hele leven doorwerken.

Sommige overlevenden hebben hierdoor een sterke drang naar autonomie en een sterke wil om altijd de regie over het eigen leven te houden. Jezelf kunnen redden, was een manier om te overleven. Wanneer ze de autonomie door ouderdom en verlies aan vitaliteit niet meer volhouden, kunnen oude angsten weer opspelen. Dat kan, vaak onbedoeld, versterkt worden door een verzorgingsklimaat waarin verzorgenden of de leiding bepalen wat ‘goed is’ voor de cliënten of bewoners.

Tools & Tips

• Bedenk wat autonomie voor een mens kan betekenen, speciaal voor mensen met traumatische herinneringen aan totale afhankelijkheid. Probeer in verpleging, verzorging en begeleiding altijd de autonomie in handen van de ander te leggen. Onderneem geen actie zonder uitleg, bespreek veranderingen in dagprogramma en behandeling. Vraag altijd om instemming wanneer er andere keuzes mogelijk zijn. Neem de wens tot eigen regie serieus!