Triggers en nieuws

Een geur, geluid of woord kan onverwacht ineens angst of woede oproepen bij getraumatiseerde mensen. Onverwerkt verleden en oude pijn komen omhoog.
Triggers zijn vaak zintuiglijke prikkels. Geluiden van vliegtuigen, hard pratende mensen, een alarmbel, tikkende laarzen of taalgebruik (bijvoorbeeld Duits). Geuren van ontsmettingsmiddel, poep en zweet, ziekte, brandgeur of eten.

Er zijn ook visuele prikkels die traumatische herinneringen kunnen losmaken. Denk aan beelden als een kaal hoofd, gestreept textiel, een Japanse auto, felle lichten of juist diepe duisternis. Ook plotselinge veranderingen in de kamer kunnen mensen onverwacht ontregelen.

Associaties zijn nooit helemaal te voorkomen. Een bekend voorbeeld zijn omhoog geklapte bedhekken: die kunnen het gevoel geven opgesloten te zijn. Voor overlevenden van de Jappenkampen kan het confronterend zijn om verzorgenden van Aziatische afkomst te krijgen. Er zijn ook triggers die in de omgang met mensen geactiveerd worden, zoals het opdringen van eten of medicatie, wassen, douchen en uitkleden, anderen die beslissen over alles.
 Ook nieuwsberichten kunnen sterke impact hebben op getraumatiseerde mensen.

Tools & Tips

• Je kunt niet alle triggers en bijbehorende reacties voorkomen. Maar de meest basale vormen van ondersteuning heb je in eigen hand: aandacht geven, er zijn voor de ander, respect voor autonomie en voor wensen en behoeften, vragen wat iemand nodig heeft.

• Neem als het enigszins mogelijk is de triggers weg die angst of andere heftige emoties oproepen. Zoek samen naar dingen waar mensen weer rustig of blij van worden. Dat kan een foto zijn, muziek, een wandeling of ‘gewoon’ nabijheid.

Nieuwsberichten

Een terroristische aanslag, bombardementen in het Midden-Oosten, het verdrinken van vluchtelingen in de Middellandse Zee. Veel mensen laten, ondanks hun afschuw, continu de tv aanstaan om geen update te missen. Ze zoeken alles na op internet en sociale media. De beelden worden tegenwoordig steeds heftiger door de directe filmpjes van mobiele telefoons, waarin paniek en angst duidelijk zichtbaar zijn. Deze vorm van nieuws kan getraumatiseerde mensen extra hard raken.

Tools & Tips

• In een situatie die angst oproept, is er behoefte aan verbondenheid, affectie, autonomie en praktische adviezen. Stop de nieuwsstroom, haal iemand bij de tv weg. Zorg voor handhaving van vaste gewoonten en bekende verzorgers. Zorg voor goed licht.

• Wees alert op zwerf- of vluchtgedrag en denk aan de mogelijkheid dat iemand terugvalt in de taal van vroeger.

• Stel de mensen die angstig worden gerust, niet met al teveel woorden, maar met een activiteit aan tafel. Haal hen terug in het hier en nu, bijvoorbeeld met een positieve afbeelding of fysieke oefening. Bewegen, wandelen, sport of zingen kunnen de spanning verminderen.

Meer weten?

Meer weten over concrete hulp bij psychotrauma?
https://www.arq.org/nl/psychotrauma