Eenzaam

Getraumatiseerde mensen hebben vaak het gevoel dat niemand hen echt kan begrijpen. De traumatische gebeurtenis hebben ze in totale verlatenheid overleefd. Ze waren op zichzelf aangewezen. Familieleden of andere geliefden, die er toen bij waren, werden vermoord.

Ook als er wél familie is die het heeft overleefd, kunnen mensen zich eenzaam en onbegrepen voelen. Soms zijn familiebanden moeizaam, bijvoorbeeld door een emotieloze of een over-beschermde opvoeding, als gevolg van het oorlogstrauma. Veel families zijn heel klein, zodat vooral oudere mensen een klein netwerk hebben om op terug te vallen. Sommige ouderen hebben geen ervaring met ouderdom en toenemende afhankelijkheid omdat de generaties boven hen zijn vermoord. Dat maakt oud worden een eenzaam avontuur.
Ook naasten kunnen nare dingen zeggen: “Jij was nog maar een kind, jij hebt niets meegemaakt” of “kom toch eens uit die slachtofferrol”. Dat maakt eenzaam, er is geen ruimte voor je verhaal.
Soms verzuchten mensen die een trauma meemaakten: “Dat kunnen jullie toch niet begrijpen”. Lotgenoten zijn vaak een uitzondering. Die hebben aan een half woord genoeg. Maar er zijn ook overlevenden die aangeven dat ze het ‘gezeur’ van andere lotgenoten niet meer kunnen aanhoren. Dat ze er zelf alleen maar somberder van worden.

Tools & Tips

• Tegen mensen met een trauma moet je niet zeggen: “Ik begrijp u”. We weten nooit wat mensen precies hebben meegemaakt, laat staan dat we die verschrikkelijke ervaringen kunnen invoelen. Waardevol is: alleen maar open (dus zonder oordeel) luisteren, en met je houding en gebaren aandacht en respect tonen. “Ik vind het verschrikkelijk wat u daar vertelt. En ook dat ik u daarmee niet kan helpen.”

Te doen

LEV – ontmoetingscentrum voor alle 60 plussers met een Joodse achtergrond, www.joodswelzijn.nl/mijn-joodse-identiteit-en-ontmoeting/lev-jmw